(Final iengtin am hmuok ei t’a. …?)
Aw Damkhawpui sûngkuo, damna chibai!
A hmuna entu le râla thlîrtu hai lung a lâwm hlie hlie a. Damkhawpui ni man a um sawt sawtin ei hriet. A hmuna entu hai chu mi vângnei an ni a, râla inthawka a boruok lo hîptu hai țhang lâk khawm a nêp hran chuong nawh. Fie rak lova phone-a en chen khawm a’n hawi phâk a, a hmuna lem chu pui taka inhawi ni ngêi a tih. A rî ringawt khawmin a mi chawk tho a, inring hmaa khêk suok le inchâwm vêl a awl hrim a nih. Inhnelna le inkhêlna thiltum tak chu: ‘Inruolțhatna le inunauna siem lien pei a ni a,’ hi thiltum ang tak hi Damkhawpui sûngkuo lai a tlung nia ei hriet leiin lâwm a um tak zet. Phûrna thar a mi pêk a, hma tieng la sawm hring pei dingin ei inngên mawl mawl a nih. Inkhêltu le thlîrtu hai lai lungril ril hmunkhata umin, det taka inzawmna hrisêlin hmun chang pei raw se! Bungkhawpui-a Football Tournament le inzawma thu thar le hla thar a tlung ang peia ziekin, a hnuoia thumal lêng khâwm tiemin hun lo hmang ve nâwk phawt raw le. …
Lâwm Dân Thiem:
Inelna lien le chîn haia chun tlâwm le hrât naw thei a ni a. Nuom dân le dit dâna chu hrât tak nina chang a ni hlak a, ring naw angin thil a tlung châng a um thei bawk a nih. Hrât tak nina dawng khawma’n lâwm dân thiem, a hnuoi met hmu khawma’n lâwm dân thiem bawk a pawimaw, a san chu, thil tlung thei ve ve a ni tlat a. Khawvêlin lekha inchûk a ngai pawimaw vieu a, anachu, lekhabu tiem ngawr ngawra mihriemin hringnun a hmang chun bâksam a nei thei a, chu chu taksa insâwizawina le inzawma hrisêlna hi a nih. Chuleiin, tuta Damkhawpui sûngkuo laia inkhêltu hai hin thlîrna lien lem nei dingin ei ditsak a, rambung dang le khawvêl hriet chena khawm hming ser thei an ni ve ti hre a, taimâk insuo thar dingin ei fiel bawk a nih. Thil ropui le insâng hai hi lien taka ințan an ni ngai naw a, thil tlâwm le thil chîn haia inthawka ințan an ni tlângpui a nih. Kum liem taa Damkhawpui-in hrât tak nina NOPUI a dawm kha hmu nuom le hril a hlaw hle a, Manipur ram sûnga Sap țawnga chanchin bu inlâr tak, ‘The Sangai Express’ chena tiem thei le hmu thei dinga suklangin a um a, khawlai lêng a’n hawi pha sawt a nih. Damkhawpui chawngpu nina nei chu insîr a um naw a, lungril ril a hlim hlie hlie lem a nih. Hmarbiel khawphêka a țha tienga hril huoi huoi, Damkhawpui hi lâwm dân thiem khawpui ni pei raw se!
Mâni Inthunun Le Insûmtheina: Inkhêlna rîn sûnga thil inhme lo, hmasâwnna dang theitu chu mâni inthunun zo lo le insûmtheina tlasam a nih. ‘Khawpui pasari hnetu ni nêkin mâni inthun theina chu a țha lem’ ti hi thu indik, thutak zâwm ding pawimaw a ni bawk. Inkhêlmi le inhnelmi ha’n mâni inthun thei lova zalênna nun an hmang ringawt a ni chun, kâisângna le hmasâwnna hmu nêkin thlâk hnuoi le inzakumna an hmu thei lem a nih. Inruithei leia mâni phâk ding le nî ding ang tlung zo lo tam tak khawvêlin a nei a, hi laia hin ei țhang ve naw hrâm nuom a um. Football lem hi chu inhnelna chi tam tak laia inlâr pâwl tak a ni a, inhniktu le ngainatu khawm a hau tak hiel âwm ie! Khawvêl hriet khawpin inlâr zo kher naw khawm a, rambung pakhat laia hriet hlaw zo naw khawm a, mâni umna sûng bêka hril hat hat kâi phâk ni chu, a nêp hran chuong nawh. Dân-le-dûn fel tak hraw a, inhnelna huongsûnga thiem tak le hrât tak ni tuma țhang latu ei tam a ni phawt chun, hi nêk hin Damkhawpui hi la’n thang mâwi pei a tih, ti hi ring a um a nih. Chuleiin, tuta inkhêlna le inhnelna zâwla um mek ha’n lunghnuol lovin, inruithei țha naw po po laka fihlîm a, ei tuolsûng mâwina sukmâwi zuoltu hung ni pei dingin, țhang hung la thar hai sien la nuom a um tak zet.
Inhnik Zâwng Hriet Chieng:
‘Mi dangin an thaw thei chu kei khawmin ka thaw thei ve a nih’ ti thupui nei hi chu a țha khawp el. Amiruokchu, mâni inhnik zâwng a ni le a ni naw ti ruok hi chu thlang thiem a pawimaw ve thung a nih. ‘Tum chun lampui a um’ ti khawm hi thuvar țha êm êm a ni thlâwt ti ei inphat naw lai zingin, mâni inhnik nawna lampui hraw chu thil sâwl um le harsatna tam tak tuok theina a ni ve tlat. Lekha inchûkna bu zâwla Pâwl – X ra suok țha lei ringawta Science lâk tam takin a hnunga insîrna le lunghnuolna an nei hlak dâm hi, thil pawi ve tak a nih. Pâwl – X ra suok ṭha chu hma tienga inchûk pei dân ding lampui hriet theina chin um sien la khawm, inkhina indik a ni vawng kher nawh. A pawimaw chu, mâni inhnik zâwng lâk le inchûk hi a nih. Chuong ang bawkin, inkhêl le inhnel inhnik ha’n an inhnikna zâwna an fepui kha a țha a, tumru taka an thaw pei lem chun fâk hmuna chen an tlungpui thei a nih. Hieng anga thuthlûkna fel nei ding chun sûngkuo inthuruol a ngai a, mâni mawphurna hriet chieng a țûl bawk. Harsatna chi dang dang a um thei a, amiruokchu, thaw tâl tâltu chu a dingchang tho tho hlak. India President a vawi 11-na, Dr.A.P.J Abdul Kalam-in, ‘Harsatna chun hnebân i harsa a nih ti hre ve raw se’ tia thupui mâwi tak a lo tlânginsampui hi hre a, Damkhawpui sûngkuo lai taimâkna le tumruna lo tlung thar raw se!
Pathien Țîna Indik Nei:
Mihriemin tumna le ngairuotna tam tak nei hlak inla khawm, chung tieng hrietpuina le remtina țhang lovin hlawtling thei iengkhawm a um nawh. Puo tieng ena thil âwm le mâwi êm êm, anachu, mihriem ropuina le hming inlangna ding ela sin thaw chu ropuina a tling zo naw a, muolphona le hlawsamna a ni lem hlak. Mihriem ngaituona hi suol tienga tlu awl a ni a, chapo le uong suol awl a ni bawk. Chuleiin, thil iengkim ei thawna taphawta Siemtu suong a, Ama ropuina dinga thaw ding ei nih ti hi lungril rilin vawng zing thei inla nuom a um. Chun, mâni le mi dang intekhi lo a țha, țhenkhatin hi inkhina hmangin an nun an suksâwl hlak a; a pawi hle. Mâni nêkin mi dang an lo changkâng amanih, an lo khawsathei deu a ni khawmin, lâwmpuina inthûk tak nei a hadam hlak; thîkna nun tiem chu mâni inhremna mei mei a nih. Sin hi a chîn bîk le a len bîk tia thlier hran bêk bêk khawm a buoina chin a um thei, mâni theina zâwn senga taima le indik takin thaw seng inla, chu taka chun hlimna le lâwmna khawm a’n phûm rûk a nih. Eini tienga țhang chu LALPA a ni si a, mihriem hrâtna le theina suong lovin, țî ding tak chu ți a, hringnun hi LALPA le thaw hmunkhat pei dingin, Damkhawpui sungkhuo hai lungril ril takin ei infiel nawn a nih.
Lt. Col. Rajeev Bakshi Memorial Football Tournament Final – 2021 inkhêl ding hi, Damkhawpui sûngkuo’n iengtin am lo hmuok ei t’a? Phûr a um bawk, lung le so an inchâwm zak zak zing a nih:
Khêk Inring Sau Sau Ei Tiu!
Siemtu țhuoina zâra hun hmangin,
Inhnelna rûnpui a lum hlawt hlawt a;
Lâwmpuitu sîr le vêla hai bâng lovin,
Râwl mâwi an insuo, lâwmna tharin;
A bula inthawk tiema hi chen ei tlung,
Final ra suok ding chu nghâkhla um.
Damkhawpui sûngkuo lai inlainatna,
Hril le hriet a hadam hlie hlie tiin;
Nu le nau, kum tienga upa hai chen,
Mâni thei ang tâwka țhang inruolin;
Țawngțai thupui sûnga tiem langin,
Final hunpui hung inlang ding ei thlîr.
Inkhêltu hai an țhang mâwi ngawt el,
Mimal ta dinga pên suok ni si lovin;
Damkhawpui sakhming sukmâwitu,
An mâwi zuol, hriemmi ditsak hlawin;
Siemtu kuoma inhlân diema țhangin,
Inhnelna ruoi hriet zing dinga chelin.
Aw Damkhawpui rûn mâwi tiemtu hai,
A hma nêka inring lema râwl insuoin;
Hnena hlado insam ding beisei tlatin,
Zâm lovin, hma tieng fe pei lem ei tiu;
Țawng mâwi le châng zie mâwiin,
Râwl inring lemin khêk nâwk ei tiu.
A hun tak tlung hmaa hril uong chu,
Nang le keiin tiem naw hrâm inla;
Hming se thei le muolpho thei nun,
Lâwm dân thiem le tuor dân thiem;
A taluo hrim hrim lâwm lût lovin,
Damkhawpui sûngkuo dam raw se!
Bethel, Tuiṭhaphâi, Tuolbuol ni 18, 2021
Be First to Comment